Een bezoek aan de tandarts is voor velen geen pretje, en de gedachte aan een behandeling zonder verdoving kan zelfs angst oproepen. Gelukkig bestaan er verschillende vormen van verdoving om pijn en ongemak te minimaliseren.
Maar hoe werkt verdoving precies? Is het altijd verplicht? En wat als de verdoving niet goed werkt of u last krijgt van bijwerkingen?
In deze blog ontdekt u alles wat u moet weten over verdoving bij de tandarts. Zo komt u nooit meer voor verrassingen te staan en kunt u met een gerust hart plaatsnemen in de tandartsstoel.
Lees snel verder en ontdek hoe verdoving uw tandartsbezoek een stuk aangenamer kan maken!
Wanneer heeft u verdoving nodig
Verdoving bij de tandarts is niet altijd noodzakelijk, maar in veel gevallen zorgt het ervoor dat een behandeling comfortabeler verloopt. Over het algemeen wordt verdoving toegepast wanneer we weten dat een behandeling pijnlijk is voor de patiënt. Denk maar aan ingrepen zoals het trekken van een tand of kies, een wortelkanaalbehandeling of het plaatsen van implantaten.
Ook bij minder ingrijpende behandelingen, zoals diepe vullingen of tandvleesbehandelingen, kan verdoving worden gebruikt. Hoewel het gaat om een minder pijnlijke behandeling, is het toch aan te raden om lokale verdoving te gebruiken.
Is tandarts verdoving verplicht?
Nee, verdoving bij de tandarts is nooit verplicht. Het is een keuze die wordt afgestemd op de aard van de behandeling en uw persoonlijke voorkeur. Sommige patiënten verkiezen om geen verdoving te gebruiken, bijvoorbeeld bij minder ingrijpende procedures of omdat ze gevoelig zijn voor de effecten van verdovingsmiddelen.
Wel kan een tandarts verdoving sterk aanraden als de ingreep pijnlijk zal zijn. In sommige gevallen kan het vermijden van verdoving zelfs nadelige gevolgen hebben, zoals onnodige stress of ongemak tijdens de behandeling.
Twijfelt u of u verdoving wilt? Bespreek het dan vooraf met uw tandarts, zodat u samen een weloverwogen beslissing kunt nemen.
Verschillende soorten verdovingen
Er zijn meerdere manieren om pijn en ongemak bij de tandarts te verminderen. Afhankelijk van de ingreep, uw pijngrens en eventuele angst, kan de tandarts kiezen voor een van de volgende verdovingsmethoden:
-
Plaatselijke verdoving – De meest gebruikelijke methode bij tandheelkundige ingrepen. De verdoving wordt in het tandvlees geïnjecteerd en zorgt ervoor dat u niets voelt in het behandelde gebied.
-
Oppervlakte verdoving – Een eenvoudige manier van verdoven aan de hand van een gel of spray, geschikt voor kleine ongemakken, zoals een naaldprik.
-
Lachgas – Een milde vorm van sedatie die u helpt ontspannen, zonder dat u het bewustzijn verliest. Ideaal voor angstige patiënten.
-
Volledige narcose – Voor complexe ingrepen of extreme angst. U bent volledig in slaap en merkt niets van de behandeling.
Elk type verdoving heeft zijn eigen toepassing, voordelen en nadelen. Hieronder gaan we dieper in op deze verschillende methoden.
Plaatselijke verdoving / lokale verdoving
Plaatselijke of lokale verdoving is veruit de meest voorkomende vorm van pijnbestrijding bij de tandarts. Met een kleine injectie wordt een verdovingsmiddel in het tandvlees of bij de tandwortel gespoten, waardoor het behandelde gebied tijdelijk gevoelloos wordt. Dit zorgt ervoor dat u geen pijn ervaart tijdens de ingreep, terwijl u wel bij bewustzijn blijft.
Deze verdoving wordt vaak gebruikt bij het vullen van gaatjes, het trekken van tanden en kiezen, wortelkanaalbehandelingen en andere tandheelkundige ingrepen. De verdoving werkt meestal binnen enkele minuten en kan enkele uren aanhouden. Een veelvoorkomend effect is een doof gevoel in de lippen, tong en wangen, dat geleidelijk verdwijnt naarmate de verdoving uitwerkt.
Oppervlakteverdoving
Oppervlakteverdoving, ook wel topische verdoving genoemd, is een verdovingsmethode waarbij een gel, spray of crème rechtstreeks op het tandvlees of mondslijmvlies wordt aangebracht. Dit type verdoving wordt vooral gebruikt om het prikgevoel van een injectie met plaatselijke verdoving te verminderen. Dit kan doordat de gel het slijmvlies verdooft, zodat u de prik niet voelt.
Oppervlakteverdoving werkt snel, meestal binnen 30 tot 60 seconden, en zorgt voor een tijdelijk gevoelloos effect op de huid of slijmvliezen. Omdat het alleen de oppervlakkige zenuwuiteinden verdooft, is het niet geschikt voor diepere ingrepen zoals een tandextractie of wortelkanaalbehandeling.
Lachgas
Lachgas, ook bekend als “lachgassedatie,” is een veilige en effectieve manier om angst en spanning bij de tandarts te verminderen. U ademt een mengsel van zuurstof en lachgas in via een neusmasker, waardoor u zich ontspannen en licht euforisch voelt. Hoewel u volledig bij bewustzijn blijft, ervaart u minder angst en ongemak.
Deze methode wordt vooral toegepast bij patiënten met extreme tandartsangst. Een groot voordeel van lachgas is dat het snel uitwerkt zodra de behandeling is afgerond. Binnen enkele minuten na het stoppen van de toediening bent u weer volledig helder en kunt u zonder problemen zelfstandig naar huis.
Volledige narcose
In uitzonderlijke gevallen kan een tandartsbehandeling onder volledige narcose plaatsvinden. Dit betekent dat u tijdens de ingreep volledig in slaap wordt gebracht, zodat u niets merkt van de behandeling. Volledige narcose wordt meestal toegepast bij:
-
Zeer ingrijpende tandheelkundige behandelingen, zoals kaakchirurgie.
-
Extreme tandartsangst waarbij andere verdovingsopties onvoldoende helpen.
-
Patiënten met een lichamelijke of geestelijke beperking die een normale tandheelkundige behandeling moeilijk maken.
Omdat narcose een medische procedure is die onder toezicht van een anesthesist plaatsvindt, wordt deze alleen toegepast als het echt nodig is. Na de behandeling blijft u tijdelijk onder observatie en kan het enkele uren duren voordat u zich weer volledig fit voelt.
Pijn en verdoving
Verdoving is bedoeld om pijn tijdens een tandheelkundige ingreep te voorkomen. Zodra de verdoving is ingewerkt, zou u geen pijn moeten voelen in het behandelde gebied. Wel kunt u soms lichte druk, trillingen of bewegingen waarnemen, bijvoorbeeld tijdens het boren of trekken van een kies. Dit is normaal en geen reden tot zorgen.
In uitzonderlijke gevallen werkt een verdoving onvoldoende, bijvoorbeeld bij een hardnekkige ontsteking of bij mensen met een verhoogde tolerantie voor verdovingsmiddelen. Als u ondanks de verdoving nog pijn voelt, geef dit dan direct aan bij uw tandarts. Er kan dan extra verdoving worden toegediend of een alternatieve methode worden gebruikt.
Na de behandeling kan er een lichte napijn ontstaan, vooral als de ingreep ingrijpend was, zoals bij een extractie of wortelkanaalbehandeling. Uw tandarts kan u adviseren over pijnstilling en hoe u het herstel kunt bevorderen.
Hoelang werkt verdoving bij de tandarts?
Hoelang een verdoving werkt, hangt af van het type verdoving en uw lichaamseigen reactie op het middel. Over het algemeen gelden de volgende richtlijnen:
-
Plaatselijke verdoving blijft gemiddeld 1 tot 4 uur werkzaam. Dit betekent dat uw lip, tong en wang ook na de behandeling nog verdoofd kunnen aanvoelen.
-
Lachgas werkt slechts zolang u het inademt. Zodra de toediening stopt, verdwijnt het effect binnen enkele minuten.
-
Volledige narcose heeft een langere hersteltijd. Na het ontwaken kunt u zich nog enkele uren suf of vermoeid voelen. Daarom wordt geadviseerd om niet zelf naar huis te rijden en rust te nemen na de behandeling.
Factoren zoals uw stofwisseling, leeftijd en de gebruikte dosering kunnen invloed hebben op de duur van de verdoving. Heeft u een belangrijke afspraak of activiteit na uw tandartsbezoek? Bespreek dan met uw tandarts hoelang u rekening moet houden met het verdovende effect.
Nadat de verdoving is uitgewerkt
Wanneer de verdoving begint uit te werken, krijgt u geleidelijk weer gevoel in het behandelde gebied. Dit kan gepaard gaan met een tintelend of prikkelend gevoel in uw lippen, tong of wangen. Soms voelt het behandelde gebied tijdelijk wat gezwollen aan, maar dit trekt vanzelf weg.
Na het uitwerken van de verdoving kunt u wat napijn ervaren, vooral als er een intensieve behandeling is uitgevoerd. Uw tandarts kan adviseren om bij pijn een pijnstiller zoals paracetamol te nemen. Vermijd ibuprofen of aspirine als u een tandextractie heeft gehad, omdat deze bloedverdunnend werken en de genezing kunnen vertragen.
Eventuele bijwerkingen na verdoving bij tandarts
Hoewel verdoving bij de tandarts over het algemeen veilig is, kunnen bij sommige patiënten onvoorziene bijwerkingen optreden. De meeste bijwerkingen zijn mild en tijdelijk, zoals een doof of tintelend gevoel dat enkele uren aanhoudt. In zeldzame gevallen kunnen er echter ongewenste reacties optreden, zoals langdurige gevoelloosheid, kortademigheid of maagklachten.
Pijn en ongemak
Na het uitwerken van de verdoving kan er enige pijn of ongemak ontstaan, vooral als de behandeling intensief was. Dit komt vaak voor bij ingrepen zoals een tandextractie, wortelkanaalbehandeling of het plaatsen van implantaten. Napijn is meestal goed te verlichten met een eenvoudige pijnstiller zoals paracetamol.
Daarnaast kan de prik van de verdovingsnaald zelf een lichte irritatie of gevoeligheid in het tandvlees veroorzaken. Dit verdwijnt doorgaans binnen een dag. Als de pijn langer aanhoudt of verergert, is het verstandig om contact op te nemen met uw tandarts.
Wat kunt u doen?
- Neem indien nodig een pijnstiller.
- Vermijd kauwen aan de behandelde kant totdat de gevoeligheid afneemt.
- Spoel uw mond met lauw water of een milde zoutoplossing als het tandvlees geïrriteerd aanvoelt.
Zenuwbeschadigingen
In uiterst zeldzame gevallen kan een verdovingsinjectie een zenuw raken, wat leidt tot tijdelijke of (zeer zelden) blijvende gevoelloosheid of tintelingen in de lip, tong of kaak. Dit wordt een paresthesie genoemd en komt vaker voor bij verdovingen in de onderkaak, waar de zenuwen dichter bij het injectiegebied liggen.
Meestal herstelt een beschadigde zenuw vanzelf binnen enkele weken tot maanden. Blijvende zenuwbeschadiging is zeldzaam, maar als u langdurig gevoelloosheid, tintelingen of een branderig gevoel ervaart, is het belangrijk om dit met uw tandarts te bespreken.
Wat kunt u doen?
- Geef het tijd – zenuwweefsel heeft tijd nodig om te herstellen.
- Vermijd hete dranken en scherpe voedingsmiddelen als u gevoelloosheid ervaart.
- Raadpleeg uw tandarts als de klachten langer dan enkele weken aanhouden.
Kortademigheid
Sommige mensen ervaren kortademigheid na een verdoving, meestal als gevolg van een lichte allergische reactie of een verhoogde gevoeligheid voor het verdovingsmiddel. Dit komt zelden voor en is vaak mild, maar in uitzonderlijke gevallen kan er sprake zijn van een ernstigere allergische reactie (anafylaxie), die onmiddellijke medische hulp vereist.
Heeft u een geschiedenis van allergieën of reageert u gevoelig op bepaalde medicatie? Geef dit dan altijd vooraf aan bij uw tandarts. In de meeste gevallen kan een alternatief verdovingsmiddel worden gebruikt.
Wat kunt u doen?
- Blijf rustig en adem diep in en uit – kortademigheid kan soms door spanning of angst komen.
- Neem direct contact op met uw tandarts als u moeite heeft met ademen of last krijgt van zwelling in het gezicht of keel.
- Bij een ernstige reactie (zoals benauwdheid of flauwvallen) – bel onmiddellijk 112.
Misselijkheid en maagklachten
Na een tandartsverdoving ervaren sommige mensen lichte misselijkheid of een onprettig gevoel in de maag. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals een reactie op de verdovingsstof, angst of een lege maag voor de behandeling. Lachgas kan ook bij sommige patiënten tijdelijk duizeligheid of misselijkheid veroorzaken.
Meestal verdwijnen deze klachten snel zodra de verdoving volledig is uitgewerkt. Als u gevoelig bent voor misselijkheid, kunt u vooraf iets lichts eten en voldoende water drinken om uw bloedsuikerspiegel stabiel te houden als dit mogelijk is. Bij twijfel, vraag steeds inlichtingen bij uw behandelende tandarts.
Wat kunt u doen?
- Eet iets lichts voordat u naar de tandarts gaat, tenzij u onder volledige narcose gaat.
- Vermijd zware maaltijden direct na de behandeling als u zich misselijk voelt.
- Drink voldoende water om gehydrateerd te blijven.
Veelgestelde vragen over verdoving bij de tandarts
Hoe lang duurt het voordat een tandarts verdoving is uitgewerkt?
De duur van een tandartsverdoving hangt af van het type verdoving en uw lichaamseigen reactie. Een plaatselijke verdoving blijft gemiddeld 1 tot 4 uur actief. Dit betekent dat uw lip, tong en wang nog even verdoofd kunnen aanvoelen na de behandeling. Lachgas daarentegen werkt slechts zolang u het inademt en verdwijnt vrijwel direct na het stoppen van de toediening. Volledige narcose heeft de langste hersteltijd, waarbij het enkele uren kan duren voordat u zich weer volledig fit voelt.
Doet verdoving pijn bij de tandarts?
De verdoving zelf doet nauwelijks pijn. Vaak brengt de tandarts eerst een verdovende gel aan op het tandvlees voordat de injectie wordt toegediend, waardoor u nauwelijks iets voelt. Soms kunt u een lichte prik ervaren of een kort branderig gevoel als het verdovingsmiddel wordt geïnjecteerd, maar dit verdwijnt snel. Het doel van de verdoving is juist om de behandeling pijnvrij te laten verlopen, zodat u niets voelt tijdens de ingreep.
Hoe kan ik het beste slapen na een verdoving bij de tandarts?
Na een tandheelkundige ingreep kan het lastig zijn om comfortabel te slapen, vooral als u napijn ervaart. Hier zijn een paar tips:
-
Slaap met uw hoofd iets hoger door een extra kussen te gebruiken – dit helpt zwelling te verminderen.
-
Vermijd slapen op de behandelde kant als u een extractie of ingreep heeft gehad.
-
Neem indien nodig een pijnstiller (zoals paracetamol) ruim voor het slapengaan, zodat deze al werkt als u naar bed gaat.
-
Drink geen cafeïne of alcohol in de avond, omdat dit de slaapkwaliteit kan beïnvloeden.
Door deze tips toe te passen, kunt u comfortabeler slapen en uw herstel bevorderen.
Mag ik alcohol drinken na een tandarts verdoving?
Het is af te raden om direct na een tandartsverdoving alcohol te drinken. Alcohol kan het effect van de verdoving beïnvloeden en het herstel vertragen. Daarnaast kan het de bloedcirculatie versnellen, wat het risico op nabloedingen verhoogt bij behandelingen zoals een tandextractie. Wacht bij voorkeur minstens 24 uur voordat u weer alcohol drinkt, zeker als u ook pijnstillers gebruikt.
Hoe kan ik de verdoving sneller laten uitwerken?
Hoewel een verdoving vanzelf uitwerkt, zijn er een paar dingen die u kunt doen om dit proces te versnellen:
-
Drink voldoende water – een goede hydratatie ondersteunt uw stofwisseling en versnelt het afvoeren van de verdovingsstof.
-
Masseer zachtjes de buitenkant van uw kaak (tenzij uw tandarts dit afraadt) om de bloedsomloop te bevorderen.
-
Vermijd cafeïne en alcohol, omdat deze de bloedsomloop kunnen beïnvloeden en het effect van de verdoving kunnen verlengen.
Let op: het is belangrijk dat de verdoving niet té snel uitwerkt bij ingrijpende behandelingen, omdat dit napijn kan veroorzaken.
Mag ik autorijden na verdoving bij de tandarts?
Of u mag autorijden na een tandartsverdoving hangt af van het type verdoving:
-
Plaatselijke verdoving – U kunt meestal gewoon autorijden, omdat dit uw alertheid niet beïnvloedt. Wel kunt u een doof gevoel in uw mond ervaren, dus wees voorzichtig met drinken en praten.
-
Lachgas – Hoewel lachgas snel uitwerkt, kan het kort na de behandeling nog een lichte duizeligheid veroorzaken. Wacht daarom minstens 30 minuten voordat u achter het stuur stapt.
-
Volledige narcose – Na narcose is autorijden niet toegestaan. U zult afhankelijk zijn van iemand die u naar huis brengt, en het wordt aangeraden om de rest van de dag niet actief deel te nemen aan het verkeer.
Als u zich duizelig, slaperig of verward voelt na een behandeling, stel het rijden dan even uit en neem geen risico’s.
Kan ik om een verdoving vragen bij de tandarts?
Ja, u kunt altijd een verdoving vragen als u last heeft van ontstoken tandvlees en een bepaalde behandeling pijnlijk kan zijn. Bij een hevige ontsteking kan een normale verdoving soms minder goed werken. In dat geval kan de tandarts kiezen voor een intraligamentaire verdoving, waarbij het verdovingsmiddel direct in de zenuw gespoten wordt om het bepaald gedeelte van de mond effectief te verdoven.
Weet wel, aan verdoving zitten kosten verbonden. In de meeste gevallen is een standaard verdoving inbegrepen in de behandeling, maar bij speciale verdovingsmethoden, zoals algehele narcose, kunnen er extra kosten zijn.
