Zodra je tandvlees ontstoken raakt, merk je het niet altijd meteen. Soms bloeden je tanden wat tijdens het poetsen, soms voelt het tandvlees wat gevoelig of gezwollen. Veel mensen laten het dan gewoon zo. Tot het erger wordt.
Gingivitis zo heet ontstoken tandvlees officieel kan zich in stilte uitbreiden en ongemerkt overgaan in een ernstigere ontsteking die ook je kaakbot aantast. En dat is wél een probleem.
In deze blog lees je hoe je ontstoken tandvlees herkent, wat de oorzaken zijn, en vooral: wat je eraan kunt doen. Goed tandvlees betekent een stevig fundament voor je tanden en kiezen. En dat verdient toch wat aandacht.
Gezond tandvlees
Gezond tandvlees is stevig, lichtroze van kleur en bloedt niet tijdens het poetsen of flossen. Het ligt strak om je tanden en kiezen, zonder tekenen van zwelling of irritatie. Je merkt het meestal pas echt op als er iets mis is.
Toch speelt het een hoofdrol in een gezond gebit. Gezond tandvlees houdt bacteriën op afstand, beschermt de wortels van je tanden en voorkomt dat tandplak zich dieper nestelt. Een goede mondhygiëne houdt je tandvlees sterk en zorgt voor een frisse mondgeur.
Wie dagelijks poetst met een zachte tandenborstel, regelmatig flost en op tijd naar de tandarts of mondhygiënist gaat, geeft tandvlees de beste kansen om gezond te blijven.
Hoe herken je ontstoken tandvlees?
Een ontsteking aan het tandvlees begint vaak ongemerkt. Het eerste teken is meestal bloedend tandvlees tijdens het poetsen of flossen. Daarna kan het tandvlees rood worden, opzwellen of wat losser aanvoelen rond de tanden.
Bij sommige mensen geeft het ook een vieze smaak in de mond of een slechtere adem dan gewoonlijk. Gezond tandvlees doet dit niet. Als je deze signalen opmerkt, is de kans groot dat je tandvlees ontstoken is.
In dit stadium spreken we van gingivitis. De ontsteking zit dan nog oppervlakkig en is vaak goed te behandelen. Blijf je er te lang mee rondlopen, dan kan het tandvlees zich verder terugtrekken en ontstaat er ruimte voor tandplak en bacteriën om dieper door te dringen.
Ernstige tandvleesontsteking
Wanneer de ontsteking zich dieper in het tandvlees nestelt en het lichaam blijft reageren, spreken we van een ernstige tandvleesontsteking. Die evolueert vaak van gingivitis naar parodontitis, waarbij niet alleen het tandvlees, maar ook het onderliggende kaakbot beschadigd raakt.
Bij parodontitis komt het tandvlees los te zitten van de tanden, ontstaan er diepere pockets en kunnen schadelijke bacteriën tot aan het kaakbot doordringen. In dit stadium zie je soms nog maar weinig roodheid of zwelling aan de oppervlakte, terwijl de schade onderhuids verdergaat.
Tanden kunnen los komen te zitten en uitvallen, en het kaakbot heet parodontitis zodra het botweefsel zelf wordt afgebroken. Deze vorm van ontsteking verloopt vaak sluipend en blijft daardoor te lang onopgemerkt.
Een ernstige tandvleesontsteking verzwakt niet alleen je gebit, maar beïnvloedt ook je algemene gezondheid. Bij bepaalde risicogroepen, zoals rokers of mensen met slecht ingestelde diabetes, zien we sneller verdere complicaties.
Oorzaken van ontstoken tandvlees
De belangrijkste oorzaak is tandplak die niet goed verwijderd wordt. Tandplak ontstaat voortdurend op je tanden, en als je niet zorgvuldig poetst of flost, blijft er een dun laagje achter langs het tandvlees en dit heeft nadelige gevolgen. Die plak zit vol bacteriën die het tandvlees irriteren en ontstekingen veroorzaken.
Slechte mondhygiëne is dus een grote boosdoener, maar zeker niet de enige. Roken is ook erg schadelijk voor het tandvlees. Het verslechtert de doorbloeding en verdoezelt de symptomen, waardoor de ontsteking langer onopgemerkt blijft.
Andere mogelijke oorzaken zijn hormonale veranderingen (bijvoorbeeld tijdens zwangerschap of puberteit), een droge mond, psychische stress of een slecht ingestelde diabetes. Zelfs bepaalde medicatie of tandpasta’s bevatten stoffen die het tandvlees gevoeliger kunnen maken.
Wat als je ontstoken tandvlees niet behandelt?
Ontstoken tandvlees geneest niet vanzelf. Laat je het ongemerkt voortduren, dan kan de ontsteking ernstig worden en zich uitbreiden naar dieper gelegen weefsels. Tandvlees trekt zich terug, bacteriën krijgen vrij spel en het kaakbot kan stilletjes verdwijnen.
Wat begint als onschuldig bloedend tandvlees, kan uiteindelijk uitgroeien tot parodontitis. Dat is een ernstige tandvleesontsteking waarbij het tandvlees los komt te zitten van de tanden. In sommige gevallen vallen tanden en kiezen zelfs uit.
Zonder behandeling raakt het tandvlees slechter doorbloed en kunnen ontstekingsreacties het lichaam ook op andere vlakken belasten. Zeker bij mensen met diabetes of hart- en vaatproblemen is dat een aandachtspunt.
Ontstoken tandvlees behandelen
De behandeling hangt af van de ernst van de ontsteking. Bij beginnende klachten, zoals gezwollen tandvlees of een vieze smaak in de mond, volstaat een goede mondhygiëne vaak al om de klachten terug te dringen.
Poets twee keer per dag met een zachte borstel, gebruik flossdraad of ragers en spoel eventueel met een mondspoeling met ontstekingsremmende eigenschappen. Tandplak verwijderen is het belangrijkste.
Bij ernstigere klachten is een professionele gebitsreiniging nodig. Daarbij verwijdert de tandarts of mondhygiënist tandsteen dat zich onder het tandvlees heeft vastgezet. Als het kaakbot al aangetast is, spreken we van parodontitis. In dat geval is een diepere reiniging nodig, soms in meerdere sessies.
Hoe voorkom je opnieuw ontstoken tandvlees?
Voorkomen is eenvoudiger dan genezen. Door dagelijks tandplak zorgvuldig te verwijderen, voorkom je dat het tandvlees ontstoken raakt.
Gebruik een tandenborstel gecombineerd met dagelijks flossen of ragers. Poets ook langs de rand van het tandvlees, waar bacteriën zich graag nestelen. Vergeet niet om je tong mee te poetsen. Dat helpt tegen slechte adem en geeft een frisse mondgeur.
Beperk suiker, eet gevarieerd en drink voldoende water. Een gezond dieet ondersteunt ook je mondgezondheid. Vermijd roken, want rokers zien vaak pas laat dat er iets mis is.
Laat je gebit regelmatig nakijken, zelfs als je geen klachten hebt. Je tandarts of mondhygiënist kan tandplak zichtbaar maken en je helpen om moeilijk bereikbare plekken beter te reinigen.
Veelgestelde vragen over verdoving bij de tandarts
Wat moet je doen bij ontstoken tandvlees?
Bij ontstoken tandvlees is een goede mondhygiëne de eerste stap. Poets je tanden grondig met een zachte tandenborstel en gebruik dagelijks flossdraad of ragers om tandplak te verwijderen. Let op bloedend tandvlees: dit is vaak het eerste signaal dat er iets misloopt. Laat je tandarts of mondhygiënist regelmatig controleren of je tandvlees gezond blijft.
Hoe gaat ontstoken tandvlees het snelst weg?
Een lichte tandvleesontsteking (gingivitis genoemd) kan meestal verdwijnen door twee weken consequent te poetsen, te flossen en tandplak zorgvuldig te verwijderen. Gezond tandvlees keert vaak vanzelf terug als je op tijd ingrijpt. Vermijd ook roken en zorg voor een gezond dieet. Beide factoren houden je tandvlees in betere conditie.
Kan een tandvleesontsteking vanzelf weggaan?
In sommige gevallen wel, vooral als je de oorzaak snel aanpakt. Maar bij een voortschrijdende ontsteking of als tandvlees ontstoken blijft door schadelijke bacteriën, zal de genezing ervan uitblijven zonder professionele tussenkomst. Wanneer je tandvlees los komt te zitten of als er sprake is van gezwollen tandvlees met vieze smaak of slechte adem, is een bezoek aan de tandarts noodzakelijk.
Wat kalmeert tandvlees?
Een zachte tandenborstel gecombineerd met tandpasta’s die ontstekingsremmende eigenschappen bevatten kan helpen. Spoel eventueel met een mondspoeling als tijdelijke ondersteuning. Vermijd overmatig gebruik van bijtende middelen. Een droge mond of hormonale veranderingen kunnen je tandvlees gevoeliger maken, dus extra aandacht is dan nodig. Een frisse mondgeur en gezond tandvlees gaan vaak hand in hand.
Wat veroorzaakt ontstoken tandvlees?
Tandplak is de grootste boosdoener. Wanneer tandplak gedeeltelijk blijft zitten, hecht tandsteen zich eraan vast en kan het tandvlees ontstoken raken. Ook slechte mondhygiëne, psychische stress, rokers of een slecht ingestelde diabetes kunnen bijdragen aan het ontstaan van ontsteking. Tandvleesontsteking ontwikkelt zich vaak langzaam en kan daardoor lang onopgemerkt blijven.
Kan een tandvleesontsteking gevolgen hebben voor tanden en kiezen?
Ja. Als je een tandvleesontsteking niet behandelt, kan het kaakbot verdwijnen en kunnen tanden los komen te zitten. In een ernstige vorm wordt dit parodontitis genoemd. Hierbij ontstaan diepere pockets tussen tandvlees en tanden, wat verdere complicaties veroorzaakt. Regelmatige professionele gebitsreiniging voorkomt daarmee ontstoken tandvlees/gingivitis en helpt het tandvlees gezond te houden.
